در جست‌وجوی اصل و منشأ سندبادنامه: بررسی نسخِ گروه شرقیِ کتاب هفت دانا یا سندبادنامه‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی . تهران. ایران. دانشگاه

2 گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده زبان فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی. تهران. ایران

3 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی و زبان های خارجی. دانشگاه علامه طباطبایی . تهران . ایران

چکیده

سندبادنامه یا قصة هفت وزیر داستانی است کهن و آموزنده با نشر گسترده و شهرت جهانی که پیشینة آن در قالب کتاب به ایران پیش از اسلام و ادبیات پهلوی بازمی‌گردد. برگردان‌ها و بازترجمه‌های گوناگون سندبادنامه گواه شهرت و اهمیت این اثر است که در زمان خود یکی از توسعه یافته‌ترین ساختارهای داستان در داستان را دارا بوده است. محور اصلی مقالة حاضر بررسی قدیمی‌ترین شواهد این اثر (متونِ گروه شرقی سندبادنامه) است، بالاخص روایت موجود در کتاب صد و یک شب که از چشم پژوهشگرانی که به اصل و منشأ سندبادنامه پرداخته‌اند دور مانده است. کشف نسبتاً جدید قدیمی‌ترین نسخة صد و یک شب و نزدیکی تاریخی و فرهنگی سندبادنامة آن با روایت اسپانیایی کهن از سندبادنامه، که یکی دیگر از روایت‌های بسیار قدیمی سندبادنامه است، در پذیرفته‌ترین نظریه‌ها دایر بر انتقال این کتاب از شرق به غرب تردید به وجود می‌آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات