ادبیات تطبیقی
درهم‌تنیدگی واقعیت و خیال: مطالعۀ تطبیقی نمایش‌نامۀ شش شخصیت در جستوجوی نویسنده و فیلم رز ارغوانی قاهره
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
لوییجی پیراندللو از دو جهت در مطالعات سینمایی جایگاهی قابلتوجه دارد: نخست به اعتبار درونمایۀ آثارش که مبتنی بر جستوجوی مفهوم حقیقت، مرز میان واقعیت و خیال، و نسبت بین آنهاست؛ و دوم به اعتبار تأثیراتی که در حوزۀ سینما (چه در زمینۀ نگارش و چه در زمینۀ تولید) از خود به جا گذاشته است. وودی آلن هم از جمله سینماگرانی است که آثار متعددی تحت تأثیر فضای فکری پیراندللو خلق کرده است. فیلم رز ارغوانی قاهرة آلن شاخصترین این آثار است که مؤلفههای مشترکی با نمایش‌نامۀ شش شخصیت در جستوجوی نویسنده به قلم پیراندللو دارد. چالش میان واقعیت و خیال که دستمایۀ اصلی این دو اثر است همانندی‌هایی را در پرداخت این دو اثر رقم میزند: نمایش در نمایش (سیالیت مکان)، واقعیتِ شخصیتهای خیالی در مقابل سیالیت شخصیتهای واقعی و واپسزدگی ناشی از جنگ از آن جمله است. در این مقاله ابتدا تفکر پیراندللو و عوامل مؤثر بر این نگرش و تأثیرش بر سینما و سپس همانندیهای نمایش‌نامة شش شخصیت در جستوجوی نویسنده و فیلم رز ارغوانی قاهره بررسی میشود. رز ارغوانی قاهره را میتوان تبلوری از تأثیرپذیری سینما از ادبیات نمایشی دانست، چرا که در آن، آلن رؤیای پیراندللو را مبنی بر به تصویر کشیدن نمایش‌نامهاش محقق ساخته است.
کلیدواژه‌ها
)