نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

نظریة بینامتنیت یکی از رویکردهای نوین نقد ادبی در قرن بیستم به شمار می­رود و روشی است برای خوانش متون ادبی بر مبنای مقایسه و تطبیق. مایکل ریفاتر، از پژوهشگران این عرصه، کوشش کرد انواع روابطی را که متن ممکن است با متون دیگر داشته باشد تبیین کند. بر این اساس، این مقاله در نظر دارد با توجه به بایسته­های نظریة بینامتنی ریفاتر، به بررسی پیوند بینامتنی دو رمان قلب سگی میخائیل بولگاکوف و فرانکشتاین در بغداد احمد سعداوی بپردازد. یافته­های پژوهش نشان می­دهد بین این دو رمان شباهت‌های متنی و روایی در شخصیت‌پردازی، درون‌مایه و روایت وجود دارد که ریشة آنها در بازتاب مشکلات سیاسی و اجتماعی از طریق یک تمثیل مشابه است. این امر، طبق بایسته­های نظری بینامتنیت ریفاتر، می‌تواند نشان‌دهندة دیدگاه و عکس‌العمل مشابه میخائیل بولگاکوف و احمد سعداوی در واکنش به جریان‌های سیاسی و اجتماعی حاکم باشد.

کلیدواژه‌ها

• بینامتنیت
• مایکل ریفاتر
• قلب سگی
• فرانکشتاین در بغداد
• شخصیت‌پردازی
• درون‌مایه