نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

بیلینا در زبان روسى به اشعار و ترانه هایى اطلاق مى شود که محتوایى حماسى دارند و از
سده هاى یازدهم تا شانزدهم میلادى سروده و به صورت شفاهى به نسل هاى بعد منتقل
مى شدند تا آنکه دانشمندان و ادیبان از اواخر سدة هجدهم آنها را به صورت مکتوب
گردآورى کردند. هدف از مقالة حاضر نخست ارائة اطلاعات مختصرى دربارة این ژانر
مشاجرة ایلیا با شاهزاده » حماسى ادبیات روسى و معرفى یکى از بیلیناهاى مشهور با عنوان
است و سپس تلاش شده است تا با بررسى تطبیقى و محتوایى یکى از مضمون هاى « ولادیمیر
مشترک بیلیناهاى روسى و شاهنامة فردوسى، یعنى تقابل فرمانروایان و پهلوانان حماسى
با یکدیگر (که در حماسه هاى ملل دیگر نیز نمونه هاى مشابه فراوان دارد)، شباهت ها و
تفاوت هاى موجود در جزئیات این مضمون و علل پیدایش آن مشخص شود و با رویارویى
و بررسى آنها تحلیل جدیدى ارائه گردد. نگارنده مى کوشد تا این نظریه را به اثبات برساند
که تقابل فرمانروا و پهلوان در حماسه هاى ملل مختلف، برخاسته از تقابل ریشه دارتر و
همیشگى و فراگیر حکومت (به عنوان دارندة قدرتى رسمى و مشروط و قراردادى) با مردم
(به عنوان دارندة قدرتى غیررسمى و بالقوه و تعریف نشده) است که مى توان آن را نوعى
کهن الگو به شمار آورد.

کلیدواژه‌ها

• حماسه
• بیلینا
• شاهنامه
• پهلوان
• فرمانرواى حماسى