نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

ادبیات فارسى اوایل قرن بیستم میلادى شاهد پیدایش قالب شعرى جدیدى بود که ما آن
مى شناسیم. این رویداد ادبى با دو پدیدة مهم که این مقطع از « چهارپاره » را امروزه به اسم
« انقلاب ادبى » تاریخ ادبیات فارسى را رقم مى زد، هم زمان بود. از طرفى در این دوره مفهوم
به حوزة شعر فارسى راه پیدا کرده و نزد دو گروه سرایندگان متجدّدِ محافظه کار و سنّت شکن
به رهبرى محمدتقى بهار و تقى رفعت رواج فراوان یافته بود. این مفهوم را هر یک از دو
گروه به راه کارى اطلاق مى کرد که در راه تجدّد شعر فارسى در پیش گرفته بود. از طرف
دیگر، منتقدان و تاریخ نویسانِ شعرِ فارسى اجماع شبه تام دارند براینکه در این دوره شعر
غربى سرچشمة اساسى الهام متجدّدانِ شعر فارسى بود. از آنجا که پیدایش و رواج چهارپاره
در این دوره به هیچ وجه پدیده اى اتّفاقى و خودجوش نمى نماید، این سؤال به ذهن خطور
مى کند که این رویداد ادبى چه رابطه اى با دو پدیدة مذکور داشته است؟ در این مقاله، نشان
مى دهیم که قالب چهارپاره از شعر فرانسه و مشخّصاً از شعر ویکتور هوگو سرچشمه گرفته
به مفهوم رمانتیسم فرانسه مى دانستند « انقلاب ادبى » و به آنچه متجدّدانِ محافظه کار آن را
عینیّت بخشیده است.