تحلیل جایگاه «من» در گفته‌پردازی پل والری و یدالله رویایی: بررسی تطبیقی با رویکرد نشانه‌ معنا شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

در بررسی صورت‌های مختلف گفته‌پردازی در متون پل والری، نویسنده و شاعر فرانسوی قرن بیستم، و یدالله رویایی، شاعر معاصر فارسی‌زبان، از یک سو، با خصوصیت گفتمان‌های این دو شاعر مواجه می‌شویم که بیشتر با کنشگر «من» بیان شده‌اند و، از سویی دیگر، با ویژگی‌های ادراکی و احساسی در گفته‌پردازی، که بر خواننده تحمیل می‌شود. پیکرة موردمطالعه در این مقاله پارک جوان والری و اشعار دفتر شعر منِ گذشته امضا از یدالله رویایی است. تحلیل استراتژی‌های مختلف بینش و ادراک در آثار این دو، با روشنگری نظریه‌های نشانه-معنا شناسی، وابسته به نظریة اتصالات و انفصالات در گفتمان و نمودهای گفته‌پردازانه است. هدف از مقاله آن است که نشان دهیم تمام گفتمان تحت کنترل ضمیر «من» است. «منِ» شاعر در هر دو مورد دچار تکثر است و میان صورت‌های مختلف گفته‌پردازی در جست‌وجوی یک موضوع ارزشی ـ که همان «هویت» است ـ رقابت وجود دارد. «خود» در حال تغییر و تحول و نو شدن است و برای رسیدن به «هویت» صورت‌های مختلف گفته‌پردازی با هم درگیر می‌شوند و در گفتمان تنش به وجود می‌آورند. شایان ذکر است این امر در گفتمان والری پیچیده‌تر از گفتمان یدالله رویایی است.

کلیدواژه‌ها